Het onthaal van LGBTQIA+-asielzoekers in België verbeteren

November 2021
PDF version

In het kader van het project, dat mede gefinancierd wordt door de Cel Gelijke kansen van de FOD Justitie, POUR LA SOLIDARITE-PLS publiceert een studie die een overzicht en een kritische analyse biedt van de procedure voor het aanvragen van internationale bescherming in België in het licht van de zeer specifieke situatie van LGBTQIA+ asielzoekers en vluchtelingen.

Wereldwijd worden veel mensen vervolgd omwille van hun seksuele oriëntatie, van hun genderidentiteit of van hun genderexpressie (SOGI). Ze kunnen slechts overleven wanneer ze hun land van herkomst verlaten. Ze moeten de vervolging dus ontvluchten om onderdak te vinden in een gastland waar nieuwe etiketten worden toegevoegd aan die van de LGBTQIA+-gemeenschappen (of van de personen waarvan de SOGI afwijkt van de norm van heteroseksuele cisgender : die van vluchteling, buitenlander of migrant.

LGBTQIA+-vluchtelingen worden door de maatschappij aan de kant geschoven, worden dubbel gediscrimineerd. Hen wordt dubbel geweld ongedaan omdat ze zich bevinden op een kruispunt van meerdere factoren die een bron van discriminatie zijn, onder andere de etnische herkomst en SOGI  (maar ook de geloofsovertuiging, de maatschappelijke klasse, …). De intersectionaliteit van de discriminaties komt erop neer dat men erkent dat een individu het slachtoffer van talloze vormen van discriminatie kan worden en dat die vormen niet gewoonweg overlappen, maar ze zelfs nog andere vormen van discriminatie kunnen laten ontstaan. Een plus een is dit niet gewoonweg twee, maar drie. Met andere woorden: LGBTQIA+-vluchtelingen worden gediscrimineerd omdat ze vluchteling zijn, omdat ze deel uitmaken van de LGBTQIA+-gemeenschappen en omdat ze LGBTQIA+-vluchteling zijn. 

Bij de procedure voor een asielaanvraag die gebaseerd is op SOGI, zijn er een aantal problemen en die houden vooral verband met

  • het ontbreken van een uitdrukkelijke erkenning van asielaanvragen die gebaseerd zijn op SOGI, in de wetteksten;
  • de beoordeling van de gevaarlijke en kwetsbare situaties die de asielzoekers zijn ontvlucht;
  • het bewijs van hun seksuele oriëntatie, in voorkomend geval, tijdens het verhoor bij het Commissariaat-Generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen (CGVS) en gedurende het volledige proces; en
  • onvoldoende huisvestingscapaciteit om alle asielzoekers op waardige wijze op te vangen.

In het kader van deze publicatie hebben wij verschillende koepelorganisaties, verenigingen voor LGBTQIA+ en onthaalcentra voor vluchtelingen ontmoet. We hebben verder ook praatgroepen georganiseerd met LGBTQIA+-vluchtelingen. Het was van groot belang dat we de wetgevende procedures en de theorie konden spiegelen aan de realiteit en de ervaring op het terrein. De personen aan het woord laten die als eerste betrokken partij zijn, dat is de eerste – en onontbeerlijke – stap in een lang proces. Alleen zo kunnen we ons bewust worden van de realiteiten en levensverhalen die deze mensen verbergen en die dus niet bekend zijn bij het grote publiek en soms zelfs bij maatschappelijk werkers, bij politici die beslissingen moeten nemen, bij de grote actoren op het vlak van onthaal en inclusie van LGBTQIA+-vluchtelingen in België. 

Deze publicatie heeft tot doel om de bestaande procedures en de hinderpalen waarmee zowel relevante verenigingen en organisaties als vluchtelingen zelf op het terrein geconfronteerd worden, te tonen en te analyseren. Ze formuleert ook aanbevelingen en ze stelt concrete acties voor om zo vooruitgang te boeken en menselijke drama’s trachten te vermijden.

Wil je bewust worden? 

PLS heeft een interactief tool ontwikkeld om u wegwijs te maken in de situatie van LGBTQIA+ asielzoekers en vluchtelingen. Dankzij dit instrument kunt u verschillende hulpmiddelen ontdekken die door Belgische en Europese verenigingen, structuren en organisaties zijn ontwikkeld over verschillende belangrijke onderwerpen wanneer u zich tot dit specifieke publiek richt en/of met hen werkt.

  • Seksuele oriëntatie, genderidentiteit en genderexpressie (SOGI)
  • De impact van geweld en discriminatie
  • Wetgeving over SOGI
  • Asiel en migratie: de geldende procedures
  • Vervolgingen die verband houden met SOGI 
  • Interculturaliteit, religies, gemeenschappen
  • Na aankomst in België gaat de lijdensweg gewoon verder… 
  • Contacten

Om de tool te ontdekken, klik hier